Danh họa Lê Bá Đảng sinh ngày 27/06/1921 tại làng Bích La Đông xã Triệu Đông huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Ông được coi là một bậc thầy về hội họa, người đã tạo nên "Không gian Lê Bá Đảng" nổi tiếng thế giới vừa từ trần vào tối ngày 7/3 tại Paris - Pháp, hưởng thọ 94 tuổi. Tại quê nhà, nỗi tiếc thương người con ưu tú của quê hương đang hằn lên mỗi nếp nhà, mỗi kỷ vật gắn bó thuở thiếu thời của danh họa Lê Bá Đảng.
Về thăm ngôi nhà nhỏ tại làng Bích La Đông xã Triệu Đông huyện Triệu Phong, nơi ghi dấu tuổi thơ của họa sỹ Lê Bá Đảng. Tại đây đã lưu giữ nhiều kỷ vật về cuộc đời sự nghiệp sáng tác của họa sỹ. Tìm lại những kỷ vật mà ông để lại sau mỗi lần về thăm quê hương, từ những pho tượng của các bậc sinh thành đến những bức tranh nổi tiếng được người thân lưu giữ cẩn thận. Qua đó để một lần nữa ghi danh những đóng góp của ông cho dòng tộc, quê hương. Bà Lê Thị Sửu - Em dâu của họa sỹ Lê Bá Đảng xúc động cho biết: "Mỗi lần về thăm quê anh đều mang theo kỷ vật, những tranh ảnh của anh làm ra để gia đình trưng bày. Để mỗi lần nhìn vào đó, mọi người biết được là anh ấy vẫn nhớ quê hương. Gia đình chúng tôi đã lưu giữ cẩn thận, và bây giờ anh ra đi rồi, những kỷ vật mà anh để lại chúng tôi tiếp tục gìn giữ để truyền lại cho con cháu. Đê các thế hệ sau tiếp tục tự hào vì gia đình, dòng họ mình đã có những người là danh nhân có tài, được đất nước và thế giới ghi nhận".
Cũng như nhiều danh nhân nổi tiếng khác, con đường đi đến thành công của danh họa Lê Bá Đảng hết sức gian nan. Năm 1939, ông sang Pháp làm lính thợ, tham gia các cuộc đấu tranh chống phát xít. Ông đến với nghệ thuật cũng thật tình cờ. Sau khi được thả tự do, ông đã cố gắng xin học tại nhiều trường nhưng không nơi nào nhận vì ông không có văn bằng. Cuối cùng Học viện Nghệ thuật Toulouse nhận ông học vẽ. Chính tính kiên nhẫn, chăm chỉ và bền chí đã đưa Lê Bá Đảng đi tới thành công. Từ những bức tranh vẽ mèo nài nỉ bán gửi để kiếm sống, tranh của ông dần chiếm lĩnh thị trường, được trưng bày khắp các phòng tranh danh tiếng thế giới. Ông đã tạo ra một khái niệm trong hội họa gọi là "Không gian Lê Bá Đảng". Cũng từ đó, họa sỹ Lê Bá Đảng đã được nhận nhiều giải thưởng cao quý như: "Nghệ sỹ có tài năng lớn và tư tưởng nhân đạo" của Viện Quốc tế Saint - Louis của Mỹ; Huân chương văn hóa nghệ thuật Pháp; được đưa vào danh mục những danh nhân thế giới. Năm 1992, Trung tâm tiểu sử quốc tế Cambrit (Anh) đã bầu chọn họa sỹ Lê Bá Đảng là một trong những người nổi tiếng toàn cầu năm 1992 - 1993. Lê Bá Đảng còn được giới nghệ thuật đánh giá là bậc thầy của hai thế giới Đông
 |
- Tây. Năm 2005 họa sỹ Lê Bá Đảng được Trung ương mặt trận Tổ Quốc Việt Nam và báo Điện tử Vietnamnet tặng danh hiệu " Vinh danh nước Việt". Nói về niềm tự hào của quê hương nơi sinh ra danh họa tài ba Lê Bá Đảng, ông Lê Cảnh Tường - Chủ tịch UBND xã Triệu Đông - Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị, cho biết:"Chúng tôi rất tự hào khi quê hương có một người con danh tiếng, tài hoa. Họa sỹ Lê Bá Đảng không chỉ đóng góp những tác phẩm nghệ thuật cho địa phương mà còn có nhiều tác phẩm cho đất nước, nhân loại. Một điều rất kính phục từ họa sỹ Lê Bá Đảng đó là tình cảm dành cho quê hương. Dù cách xa nhưng tấm lòng luôn hướng về quê hương".Lê Bá Đảng không chỉ là một danh họa nổi tiếng làm rạng danh cho dân tộc, mà còn được thế giới ghi nhận là con người có tinh thần cách mạng cao cả. Đến ngôi nhà của ông trong những ngày này, ai cũng cảm nhận được niềm xúc động trước sự ra đi của một tài năng nghệ thuật. Việc giữ gìn và phát huy giá trị nghệ thuật của họa sỹ Lê Bá Đảng có ý nghĩa giáo dục về tinh thần sáng tạo cho thế hệ hôm nay./.
Bài và ảnh: Minh Kha - Cảnh Thu - Kim Thoa
