Hiếm có một triển lãm cá nhân nào mà tác phẩm lại bày kín cả hai tầng của không gian trưng bày ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (66 Nguyễn Thái Học, Hà Nội, từ 9-10) như triển lãm của nghệ sĩ bậc thầy Lê Bá Đảng nhân kỷ niệm 55 năm ngày giải phóng thủ đô (10-10-2009).
 |
| Ông bà (gỗ) |
Phần lớn trong tổng số gần 60 tác phẩm của triển lãm này đang được trưng bày tại Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng tại Huế, số còn lại do chính tác giả mới mang từ Pháp về. Có tranh với nhiều chất liệu khác nhau, có điêu khắc và có cả sắp đặt. Tất cả đều cho thấy năng lực sáng tạo dồi dào từ nghệ sĩ cao niên này, cũng như sự kết hợp hài hòa giữa sự tinh tế uyển chuyển của một tâm hồn phương Đông vừa hồn nhiên, trầm mặc, sâu lắng với tiết tấu mạnh mẽ, khoáng đạt của phong cách nghệ thuật phương Tây.
|
Họa sĩ Lê Bá Đảng sinh năm 1921 tại Quảng Trị, năm 1939 sang Pháp học ở Học viện Nghệ thuật Toulouse. Ông đã có vài chục triển lãm cá nhân ở khắp châu Âu và nhiều nước trên thế giới. Năm 1997, những tác phẩm điêu khắc “Không gian” của Lê Bá Đảng được trưng bày lâu dài trong một không gian riêng tại “Giáo đường hình ảnh” - một trung tâm văn hóa nghệ thuật du lịch nổi tiếng ở vùng Beaux de Provence (Pháp). Ông đã nhận nhiều giải thưởng và danh hiệu quốc tế, được trao Huân chương Văn hóa nghệ thuật Pháp năm 1994. |
Lê Bá Đảng nói thật đơn giản: “Cứ thấy thích là làm thôi, không theo trường phái hay xu hướng nào hết”. Song nếu khảo sát một cách có hệ thống những tác phẩm của ông qua các thời kỳ, người thưởng ngoạn sẽ thấy những gì ông “thích là làm” mang nặng những niềm đau, nỗi nhớ của một người con ở xa quê hương nhưng lòng luôn đau đáu hướng về đất mẹ.
Những tác phẩm Đường mòn Hồ Chí Minh, Đêm Trường Sơn, Ngựa Thánh Gióng, Cọc chông Bạch Đằng, Châu chấu đá voi… được ông sáng tác từ đầu thập niên 1970 khi đất nước vẫn còn trong bom đạn chiến tranh.
Nếu Châu chấu đá voi được làm bằng những mảnh xác máy bay Mỹ còn là một ẩn dụ thì Đường mòn Hồ Chí Minh (bộ ba tấm khổ lớn) được thể hiện như tranh thủy mặc, dẫn dắt người xem trở về với thiên nhiên nhưng không quên những hy sinh, mất mát trong cuộc chiến đã qua.
Những tác phẩm sáng tác thời kỳ sau này cho thấy sự bình yên hơn trong tâm hồn tác giả. Dù vậy, những bức Ông bà, Thiền xanh, Mẹ Âu Cơ, Phụ nữ, Hoa… vẫn đầy sự sâu lắng và thật mạnh mẽ trong tạo hình. Thời gian trôi, thời thế thay đổi nhưng xu hướng sáng tác của ông vẫn nhất quán suốt 70 năm qua, từ thời thanh xuân cho đến nay, khi ông đã gần 90 tuổi.
 |
| Châu chấu đá voi (xác máy bay) |
 |
| Mặc áo cho cây (sắp đặt) |
 |
| Đường mòn Hồ Chí Minh (acrylic) |
 |
| Thiền xanh (sơn dầu) |
Theo DIỄM VÂN
Doanh nhân Sài Gòn Cuối tuần
