Anh Lê là người rất kín đáo, ít bạn bè, ít lêu lổng, rượu chè. Cũng ít chuyện trò với ai mà anh không quen biết nhiều.
Anh là nghệ sĩ rất khiêm tốn, chân chính, ít nói năng, bàn bạc về nghề nghiệp của anh hay của người khác. Lời ăn tiếng nói cũng như màu sắc của anh, rất đằm thắm, kín đáo, không một tí gì xô xát ồn ào. Cho nên tranh của anh có vè huyền bí, sâu sắc khó hiểu. Chất liệu, màu sắc và cách xếp đặt lôi kéo người xem vào tận đáy lòng tranh. Ít ai tả nổi bề sâu của cái gì ẩn giấu dưới màu sắc, nét bút. Tranh của anh có cái gì bí mật lôi cuốn người xem vào một cõi lạ chưa từng có. Có khi làm người xem hồi hộp, có khi lả lơi, có khi dẫn người xem vào vực thẳm, đáy sâu, có khi đưa khách vào nơi kỳ quái, bí hiểm, lạ lùng. Mà đã vào đấy thì chẳng ai muốn ra. Nghệ thuật của anh như cái bùa mê, ai đã vào đó thì như mê, như đắm. Trước khi vẽ một bức tranh, anh dành rất nhiều thời gian để đắn đo, suy nghĩ, mơ màng. Trước khi bắt đầu vẽ, anh rửa tay, thay áo, chải tóc, tóc anh dài có búi tó như đàn bà, đốt nhang và lẩm bẩm như cầu nguyện một linh hồn nào đến dẫn lối đưa đàng.
Không biết ở đây dùng chữ vẽ để tả cách sáng tác của anh Lê có đúng không? Vì vẽ tranh là dùng cọ, dùng dao, trộn màu sắc rồi trát lên tấm vải căng. Nhưng đây, có khi hứng lên, anh dùng cả hai bàn tay, hai bàn chân, có khi nhấn cả tóc vào sơn vào mực rồi xoay, rồi nhấn, rồi lướt la, rồi đạp, rồi dận lên tấm vải căng như một cuộc nhảy múa, một cuộc vật lộn với ai không biết. Cả thân mình cùng trí óc đều một nhịp, đu đưa, như có một linh hồn nào điều khiển. Thành thử ra bức tranh nào của anh cũng độc đáo, hoạt bát, cũng THẬT hơn là tranh. Không hiện thực, không trừu tượng, không Thiền, không siêu gì cả mà tả một không gian vô bờ bến, quyến rũ, duyên dáng với lòng người. Có nhiều bức dài rộng mấy thước liền. Tranh mới vẽ mà như là tranh đã cũ, như tranh xưa. Màu sắc trộn lẫn với nhau một cách êm ả, đằm thắm. Nét đậm, nét nhạt chen chúc với nhau như anh em một mẹ, những hình khối chen lẫn với nhau không một tí gì sứt mẻ. Đường nét uyển chuyển như chồi bí, cành bầu trên một sàn la lết, chen chúc nhau không hề lên tiếng và đua nhau đâm chồi nở nụ.
Cho nên không thể đặt tranh anh vào một loại nào đã có, hay so sánh với tranh của ai được.
Một hôm trời lành gió mát, anh vừa vẽ xong mấy bức luôn, anh nằm ngất đi như chết.
Mà anh chết thật.
Cái chết đột ngột, không đau ốm, không ai hiểu vì sao? Khuôn mặt điềm nhiên như ngủ, có vẻ toại chí như đã đạt được con đường anh tìm kiếm bấy lâu nay.
Gia đình, bạn bè thương tiếc anh vô cùng, chả biết kêu van ai cứu chữa. Liệm xong, sắp sửa đưa anh ra nơi yên nghỉ cuối cùng, lúc bưng quan tài lên thì không thấy xác ở trong, xác của anh biến thành đám mây xanh, bay lượn, lơ lửng trên trời cao như lời chào ra đi.
Ai ai cũng biết anh ra đi đem theo tài nghệ đi theo về trời cùng với thần thánh. Gia đình, bè bạn tiếc nuối anh, nghệ thuật của anh. Nhưng mọi người đều tin rằng một ngày nào đó anh sẽ trở lại trần gian với một nàng tiên.
(Xin mời xem tiếp: Anh Ba, anh Đa và anh Đang, anh Nga)
